Εξώφυλλο: Μαρί Πετίτ, από τον Ισπανό καλλιτέχνη “Carlos Marinas”
Δρ. Σουλτάν Μπιν Μουχάμαντ Αλ Κάσιμι Η Επίμονη
4 Η Επίμονη Πρώτη έκδοση στα Αγγλικά (2022) με τον τίτλο “The Audacious” από: Εκδόσεις Αλ Κάσιμι Συγγραφέας: Δρ. Σουλτάν Μπιν Μουχάμαντ Αλ Κάσιμι (Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα) Εκδόσεις: Αλ Κάσιμι, Σάρτζα, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα Έκδοση: Πρώτη Έτος έκδοσης: 2024 © Με επιφύλαξη παντός δικαώματος Εκδόσεις Αλ Κάσιμι Σάρτζα, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα …………………………………….. Μετάφραση από τα Αγγλικά: Βασιλική Φελέσκουρα Επιμέλεια: Ελένη Παπαηλία και Άχμεντ Άλι …………………………………….. ISBN: 978-9948-755-77-7 Άδεια Έκδοσης: Συμβούλιο Μέσων Ενημέρωσης των ΗΑΕ No. MC 03-01-4835703, Ημερομηνία: 01-04-2024 Εκτύπωση: AL Bony Press- Σάρτζα, ΗΑΕ Ηλικιακή Ταξινόμηση: E Η ηλικιακή ομάδα για την οποία είναι κατάλληλο το περιεχόμενο των βιβλίων αποφασίστηκε σύμφωνα με την ηλικιακή ταξινόμηση του Συμβουλίου Μέσων Ενημέρωσης των ΗΑΕ …………………………………….. Εκδόσεις Αλ Κάσιμι, Αλ Τάρφα, Οδός Σέιχ Μοχάμεντ Μπιν Ζάιντ, Τ.Θ: 64009 Σάρτζα, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Tηλ: 0097165090000, Fax: 0097165520070 Email: info@aqp.ae
5 Πίνακας Περιεχομένων Πρόλογος : 7 1. Η Γαλλική Διπλωματική Αποστολή : 9 στην Περσία 2. Ο Θάνατος του Πρέσβη Φαμπρ : 23 3. Μαρί Πετίτ, το Πρόσωπο 37 των Ημερών : 4. Σύγκρουση εξουσίας μεταξύ του 49 Μισέλ και της Μαρί Πετίτ : 5. Η Μαρί Πετίτ εξακολουθεί να επιδιώκει 65 την είσπραξη του χρέους της : Βιβλιογραφία : 79
7 Πρόλογος Το βιβλίο «Μαρί Πετίτ: Η επίμονη» είναι ένα αφήγημα πραγματικών γεγονότων, για τη συγγραφή του οποίου έχει γίνει προσεκτική έρευνα. Ξεκινά με την επιθυμία του Βασιλιά της Περσίας να εγκαθιδρύσει συμμαχία με τη Γαλλία, ούτως ώστε να έχει τη δυνατότητα να κατακτήσει τη Μουσκάτ, με τη βοήθεια των Γάλλων(1), καθώς τον ανησυχούσε ο έλεγχος των υδάτων που έβρεχαν την Περσία από το Ομάν. Το κίνητρο του Βασιλιά της Γαλλίας ήταν να αναπτύξει η χώρα του ενεργές εμπορικές σχέσεις με 1. Omani-French Relations 1715-1900, Author, BPC Wheatone Ltd, Exeter, UK, 1996.
8 την Περσία, όπως είχε με τους Ολλανδούς και τους Βρετανούς. Είχαν γίνει ετοιμασίες ώστε η Γαλλία να στείλει διπλωματική αποστολή στην περσική πρωτεύουσα, το Ισφαχάν. Η μοίρα τα έφερε έτσι που η αποστολή αυτή απέτυχε και η Μαρί Πετίτ κατέληξε φυλακισμένη και αντιμέτωπη με δίκη. Ο συγγραφέας.
9 1 Η Γαλλική Διπλωματική Αποστολή στην Περσία Ο Ζαν–Μπατίστ Φαμπρ ήρθε στο Παρίσι από την Κωνσταντινούπολη το 1702. Είχε να διεξαγάγει κάποιες εργασίες στην αυλή του Λουδοβίκου ΙΔ΄. Στην Κωνσταντινούπολη, ζούσε σε ένα σπίτι, δίπλα στη Γαλλική πρεσβεία. Όταν έφυγε για το Παρίσι, άφησε την γυναίκα του, την Αν Καταρό, και τα τρία τους παιδιά στην οικία του Γάλλου πρέσβη στην Κωνσταντινούπολη, του Ντε Φεριόλ. Ο κύριος Φαμπρ ανήκε σε μία επιχειρηματική οικογένεια της Μασσαλίας, απ΄όπου είχε έρθει, και ο ίδιος ήταν γνωστός από μικρή
10 ηλικία για την εμπορική του ιδιότητα. Το 1675 διαχειριζόταν έναν εμπορικό σταθμό στην Κωνσταντινούπολη και εξελέγη ως αντιπρόσωπος του γαλλικού έθνους στην Τουρκία. Στο Παρίσι, ο Φαμπρ έμενε σε ένα σπίτι κοντά στην οικία της Μαρί Κλοντ Πετίτ, της οποίας η μητέρα ήταν πλύστρα. Η Μαρί Πετίτ ήταν είκοσι οκτώ ετών και διηύθυνε έναν οίκο τυχερών παιχνιδιών ή αλλιώς maison de jeu στην οδό Μαζαρίν. Όταν γνωρίστηκαν, η Μαρί Πετίτ θεώρησε τον Φαμπρ έναν αξιόπιστο άνθρωπο. Ανάλογα με τις συνθήκες της εργασίας του και όσο ο χρόνος του το επέτρεπε, ο Φαμπρ συνήθιζε να επισκέπτεται, κατά διαστήματα, τον οίκο τυχερών παιχνιδιών για να δοκιμάσει την τύχη του.
11 Η γαλλική κυβέρνηση αναζητούσε κάποιο άτομο που να μπορούσε να μιλήσει ανατολικές γλώσσες και που να κατέχει συγκεκριμένες ιδιότητες, κατάλληλες για έναν διπλωμάτη, για να τεθεί επικεφαλής της διπλωματικής αποστολής στην Περσία. Ο Φαμπρ το έμαθε και άρχισε να διαφημίζει την απέραντη γνώση του για τις χώρες της Ανατολής και τις γλώσσες τους σε όλες τις συγκεντρώσεις, όπου παρίστατο, και σε κάθε δυνατή ευκαιρία, ακόμα και με υπερβολικό τρόπο. Ευτυχώς για εκείνον, τα λόγια του έφτασαν στα αυτιά των στελεχών της γαλλικής κυβέρνησης. Επομένως, τον Ιανουάριο του 1703, διορίστηκε από τον Βασιλιά της Γαλλίας, τον Λουδοβίκο ΙΔ΄, ως Πρέσβης της Γαλλίας στην Περσία, κατά τη βασιλεία του Σάχη Σολτάν Χοσεΐν.
12 Αν ο Γάλλος Πρέσβης στην Κωνσταντινούπολη, Ντε Φεριόλ, είχε ερωτηθεί για τον διορισμό του Φαμπρ, θα είχε πει ότι ο Φαμπρ δεν ήταν κατάλληλος γι΄αυτή τη θέση και θα είχε προτείνει κάποιον άλλον. Το 1703, οι προετοιμασίες για τη διπλωματική αποστολή είχαν ολοκληρωθεί. Όλα όσα απαιτούσε η αποστολή είχαν μελετηθεί προσεκτικά κι είχαν υλοποιηθεί. Στον Πρέσβη Φαμπρ δόθηκαν υπηρέτες και ακόλουθοι. Εν τέλει, όμως. τα πράγματα δεν πήγαν καλά για εκείνον, αφού δεν μπόρεσε να πληρώσει για τη διατροφή του, αλλά ούτε και για τη διατροφή των υπηρετών και της ακολουθίας του. Στην προσπάθειά του να βρει μία διέξοδο, προσέγγισε τη Μαρί Κλοντ Πετίτ και της εκμυστηρεύτηκε τις άθλιες συνθήκες κάτω από τις οποίες ζούσε. Τη χιλιοπαρακάλεσε να τον βοηθήσει σε εκείνη τη δύσκολη ώρα, που
13 ήταν απελπισμένος κι είχε μεγάλη ανάγκη. Την παρακάλεσε με τόση αγωνία, ώστε η Μαρί Πετίτ δεν μπορούσε να του αρνηθεί. Εκείνη πίστευε, επίσης, πως κάποιος που έλαβε την τιμή να γίνει πρέσβης από τον Βασιλιά της Γαλλίας δεν θα είχε πρόβλημα να της εξοφλήσει το χρέος του. Έδωσε στον Φαμπρ τα χρήματα που της ζήτησε. Όμως, το ποσό του δανείου συνεχώς αυξανόταν μέχρι που έφτασε τις 8.000 γαλλικές λίβρες(2). Ο Φαμπρ υποσχέθηκε στη Μαρί Πετίτ ότι θα της εξοφλήσει τα χρήματα από τον μισθό του, υπογράφοντας ένα χρεωστικό ομόλογο για το σκοπό αυτό. Τον Νοέμβριο του 1703 ο Φαμπρ έλαβε τον μισθό του αξίας 1500 γαλλικών λιβρών! Έπρεπε, επίσης, να στείλει επιλεγμένα δώρα απο το Βασιλιά Λουδοβίκο ΙΔ΄ στον 2. Η γαλλική λίβρα (Livre Francaise) είναι ένα χρυσό γαλλικό νόμισμα που χρησιμοποιούνταν στο Βασίλειο της Γαλλίας μεταξύ του 781 και του 1794 μ.Χ.
14 Σάχη Σολτάν Χοσεΐν. Τα δώρα αυτά ήταν: τριάντα τρία ρολόγια τσέπης, έξι ρολόγια τοίχου, είκοσι κουτιά με γλυκά μαροκινά φρούτα, ένα χαλί ταπισερί, τέσσερα μικρά κανόνια, ένα τουφέκι παλαιότερης εποχής, δύο πιστόλια χειρός, ένα μαγικό λυχνάρι και διακοσμητικά του Βασιλιά Λουδοβίκου ΙΔ΄σκαλισμένα στην περσική γλώσσα. Η Μαρί Πετίτ περίμενε πως ο Φαμπρ θα της εξοφλούσε το δάνειο πριν φύγει από το Παρίσι. Ωστόσο, απογοητεύτηκε τρομερά, καθώς κάθε φορά που προσπάθησε να ανακτήσει τα χρήματά της, δεν κατάφερε να πάρει ούτε μία λίβρα πίσω από εκείνον. Μια μέρα, ο κύριος Φαμπρ της είπε να πάει στη Λιόν, όπου θα ταξίδευε κι εκείνος, κι ότι θα παραλάμβανε τα χρήματά της εκεί. Ωστόσο, καθώς εκείνη ταξίδευε στο Μουλέν για να επισκεπτεί τη μητέρα της, παρακάλε τον Φαμπρ να την πληρώσει πριν το ταξίδι.
15 Κατέληξε να πάει στο Μουλέν χωρίς τα χρήματά της. Ο Φαμπρ της έγραψε από τη Λιόν ότι δε θα μπορέσει να ξεπληρώσει το δάνειο. Αποφάσισε να φύγει αμέσως για τη Λιόν, που βρίσκεται 190 χιλιόμετρα μακριά από το Μουλέν, για να τον αντιμετωπίσει. Όταν έφτασε, τον παρακίνησε να εξοφλήσει το χρέος του, όμως οι προσπάθειές της έπεσαν στο κενό. Ο Φαμπρ, τελικά, της είπε ότι τα χρήματά του τα είχαν κάποιοι έμποροι στη Μασσαλία και της υποσχέθηκε ότι θα έπαιρνε τα χρήματά της εκεί. Έτσι, ταξίδεψε στη Μασσαλία κι έμεινε στο ξενοδοχείο Ντε Λιόν, στην οδό Ρομ. Ο Φαμπρ, ωστόσο, έμεινε στο παλάτι του Βασιλιά, την επίσημη κρατική κατοικία στη Μασσαλία. Όταν η Μαρί Πετίτ ρώτησε που βρισκόταν ο Φαμπρ στο Βασιλικό Παλάτι, πληροφορήθηκε ότι είχε φύγει, μαζί με την
16 ακολουθία του, για το λιμάνι της Τουλόν, περίπου εξήντα χιλιόμετρα απόσταση από εκεί που βρισκόταν, στα ανατολικά της Μασσαλίας. Έτσι λοιπόν, ξεκίνησε το ταξίδι της για να φτάσει εκεί. Το βασιλικό εμπορικό πλοίο Τριντάν με κυβερνήτη τον Μ. ντε Τουρζί βρισκόταν αγκυροβολημένο στο λιμάνι της Τουλόν. Επί του σκάφους βρισκόταν ο Φαμπρ, μαζί με την ακολουθία του, που αποτελούνταν από πενήντα άτομα, καθώς επίσης και τους συνοδούς του, συμπεριλαμβανομένου του ανιψίου του, Ζακ Φαμπρ, και του γιατρού του, Λουί Ρομπέν. Η Μαρί Πετίτ έφτασε στην προκυμαία του λιμανιού κι αναζήτησε τον Πρέσβη Φαμπρ. Τη συνάντησε ο αρχιοικονόμος του Φαμπρ, Ντου Χαμέλ. Γνώριζε ήδη τον Ντου Χαμέλ, αφού τον είχε συναντήσει στη Λιόν
17 μαζί με τον Φαμπρ. Ο Ντου Χαμέλ της είπε ότι ο Φαμπρ βρισκόταν πάνω στο σκάφους. Του είπε να ζητήσει από τον Φαμπρ να τηρήσει την υπόσχεσή του προς το πρόσωπό της και να πληρώσει το χρέος του. Ο Ντου Χαμέλ είπε ότι θα μετέφερε το μήνυμα στον πρέσβη. Λίγο αργότερα, επέστρεψε και της ανέφερε πως ο κύριος Πρέσβης έλεγε πως τα χρήματά του είναι στο Χαλέπι και πως θα την πλήρωνε μόλις έφτανε εκεί. Η διπλωματική αποστολή κατευθυνόταν στην Περσία και είχε αποφασιστεί ότι θα ακολουθούσε την εμπορική διαδρομή από το Χαλέπι στο Ιράκ κι από εκεί στην Περσία. Για τα δεδομένα εκείνης της εποχής, η Μαρί Κλοντ Πετίτ βρισκόταν πολύ μακριά από το σπίτι της. Ταξίδεψε 300 χιλιόμετρα από το Παρίσι στο Μουλέν. Στη συνέχεια,
18 κυνήγησε τον οφειλέτη της για ακόμα 190 χιλιόμετρα, από το Μουλέν στη Λιόν. Αφού της υποσχέθηκε να την πληρώσει στη Μασσαλία, τον ακολούθησε εκεί, ταξιδεύοντας 313 χιλιόμετρα ακόμα, μόνο και μόνο για να της πουν ότι είχε φύγει για την Τουλόν, άλλα 60 χιλιόμετρα από τη Μασσαλία. Στην Τουλόν, εκείνος εξαφανίστηκε, σαν οφθαλμαπάτη, και της είπαν ότι τα χρήματα βρίσκονταν στο Χαλέπι! Φοβούμενη ότι θα χάσει και τις 8.000 λίβρες της αν επέστρεφε σπίτι χωρίς τα χρήματα, αποφάσισε να ακολουθήσει τον οφειλέτη της μέχρι το Χαλέπι. Την 2α Μαρτίου 1705, το Τριντάν απέπλευσε από το λιμάνι του Τουλόν για το λιμάνι της Αλεξανδρέττας. Το φρουρούσαν δύο πολεμικά πλοία που ανήκαν στον Βασιλιά της Γαλλίας, καθώς, εκείνη την εποχή, η Μεσόγειος Θάλασσα δε φημιζόταν για την ασφαλή πλοήγηση στα νερά της.
19 Καθώς το πλοίο απέπλευσε, εμφανίστηκε ένας ελκυστικός νέος άνδρας μαζί με έναν συνοδό, ο οποίος τράβηξε την προσοχή εκείνων που βρίσκονταν στο σκάφος. Οι ακόλουθοι του Πρέσβη αναρωτιούνταν ποιος να ήταν κι έπειτα είπαν «Μάλλον είναι κάποιος συγγενής του Πρέσβη». Οι συνοδοί του Πρέσβη ακόμα σκέφτηκαν «Ίσως είναι κάποιος αξιωματικός, από αυτούς που ανήκουν στην ακολουθία». Όταν το Τριντάν βγήκε στην ανοιχτή θάλασσα, ένας δυνατός άνεμος φύσηξε και τάραξε το πλοίο απ΄άκρη σ΄άκρη. Οι δύο νέοι άνδρες έπεσαν στο κατάστρωμα. Όταν ο πιο εμφανίσιμος κατάφερε να σηκωθεί, του είχε πέσει το καπέλο. Καθώς στάθηκε για να φτιάξει τα ρούχα του, τα μακριά του, ξανθά μαλλιά έπεσαν πάνω στους ώμους του. Κοίταξε γύρω του και είδε τους ακόλουθους, τους
20 ναύτες και τους συνοδούς του πρέσβη να τον κοιτούν επίμονα με τα στόματά τους ανοιχτα, σοκαρισμένοι. Ο νεαρός άνδρας δεν ήταν κανείς άλλος παρά η Μαρί Πετίτ, μεταμφιεσμένη. Κοίταξε τον συνοδό της, που ήταν, επίσης, μία μεταμφιεσμένη γυναίκα. Η Μαρί Πετίτ αμέσως σκαρφίστηκε μία ιστορία για να καλύψει την ντροπή της για την κατάσταση στην οποία βρισκόταν. Πρώτα κοίταξε αλλού αγανακτισμένη κι έπειτα είπε σε αυτούς που την περιτριγύριζαν ότι ήταν η σύζυγος του Ντου Χαμέλ και ότι η άλλη νεαρή κυρία ήταν η υπηρέτριά της, η Μανόν. Ο αρχιοικονόμος Ντου Χαμέλ έτρεξε αμέσως στον Πρέσβη Φαμπρ για να του πει τι συνέβη. Ο Φαμπρ ήρθε και συνόδεψε τη Μαρί Πετίτ και τη Μανόν στην καμπίνα του. Εκεί, της είπε: «Αν σταματήσεις να ζητάς τα χρήματά σου (κατά τη διάρκεια του ταξιδιού), θα σε αφήσω να μείνεις στο
21 πλοίο ως η κυρία Ντου Χαμέλ». Η Μαρί Πετίτ αποδέχτηκε την προσφορά του και, για τη διάρκεια του ταξιδιού, ήταν γνωστή ως η «κυρία Ντου Χαμέλ».
23 2 Ο Θάνατος του Πρέσβη Φαμπρ Το ταξίδι στη Μεσόγειο Θάλασσα, από την Τουλόν στην Αλεξανδρέττα, κράτησε έξι εβδομάδες. Τα βασιλικά σκάφη έφτασαν στο λιμάνι την 8η Απριλίου 1705. Τον Πρέσβη Φαμπρ και τους συνοδούς του υποδέχτηκε ο Αγάς, ο Κυβερνήτης του λιμανιού της Αλεξανδρέττας, ο οποίος τους πρόσφερε τα άλογα και τα μουλάρια που χρειάζονταν για τη μετακίνησή τους. Ο Αγάς τους έδωσε, επίσης, επίσημες επιστολές τις οποίες θα έπρεπε να παρουσιάσουν στα σημεία ελέγχου, στο δρόμο για το Χαλέπι, προκειμένου να διευκολυνθεί η διέλευση
24 της γαλλικής διπλωματικής αποστολής, η οποία αναχώρησε για το Χαλέπι την 13η Απριλίου 1705. Ικανοποιημένος επειδή το καραβάνι της γαλλικής διπλωματικής αποστολής αναχώρησε για το Χαλέπι, καθώς το είδε να περνά κοντά από το λιμάνι της Αλεξανδρέττας, ο κυβερνήτης του Τριντάν, Μ. Ν. Τουρζί έδωσε εντολή στα πολεμικά πλοία που τον συνόδευαν να τον ακολουθήσουν πίσω στη Γαλλία. Την 17η Απριλίου 1705 το καραβάνι έφτασε στο Χαλέπι. Η Μαρί Πετίτ, ως κυρία Ντου Χαμέλ, συνήθιζε να περιδιαβαίνει τους δρόμους του Χαλεπίου με το πρόσωπό της ακάλυπτο· ενάντια στις υποδείξεις των οθωμανικών αρχών. Καθώς συνήθιζε να πηγαίνει με αυτόν τον τρόπο στις συναντήσεις της με τους αξιωματούχους της πόλης, τραβούσε πολύ την προσοχή των ερωτότροπων νεαρών ανδρών του Χαλεπίου, οι οποίοι
25 είχαν μαγευτεί από την ομορφιά της. Ο Τούρκος Κυβερνήτης του Χαλεπίου μαζί με τους χριστιανούς κληρικούς αποφάσισαν να παρέμβουν για να αποτρέψουν την κυρία Ντου Χαμέλ να δρα κατ΄αυτόν τον τρόπο. Για να απωθήσει αυτού του είδους την πίεση, η Μαρί Πετίτ ζήτησε την υποστήριξη του Φαμπρ· όμως ο κύριος Φαμπρ άδραξε την ευκαιρία για να αποσπάσει περισσότερα χρήματα από εκείνη, ζητώντας της, έτσι άλλες 2.000 λίρες. Η Μαρί Πετίτ δήλωσε πως το χρέος θα ανερχόταν πλέον στις 10.000 λίβρες και θα έπρεπε να εξοφληθεί εξ ολοκλήρου, σε μία δόση. Ο Φαμπρ, όμως, διαφώνησε και τόνισε ότι το νέο συμφωνηθέν ποσό θα έπρεπε να πληρωθεί σε εκείνη από τον κύριο Μπλανκ, τον νομικό σύμβουλο του Γαλλικού Προξενείου στο Χαλέπι, ως τα έξοδα ταξιδιού της.
26 Δρώντας υπό την καθοδήγηση του Ντε Φεριόλ, του Γάλλου Πρέσβη στην Κωνσταντινούπολη, το Γαλλικό Προξενείο στο Χαλέπι υποκίνησε τις τουρκικές αρχές να εμποδίσουν το ταξίδι της γαλλικής διπλωματικής αποστολής στην Περσία μέσω του Ιρακ. Ο Ντε Φερίολ προσπαθούσε να στείλει τη γαλλική διπλωματική αποστολή, με επικεφαλής τον Φαμπρ πίσω στη Γαλλία. Γνώριζε τον Φαμπρ πολύ καλά κι ήταν βέβαιος ότι δεν ήταν κατάλληλος για τον ρόλο του πρέσβη, ειδικά εφόσον ο ίδιος ο Ντε Φεριόλ ήταν το άτομο που έκανε όλες τις προετοιμασίες με τις περσικές αρχές για να σταλεί μία αποστολή από τη Γαλλία στην Περσία. Ο πρωθυπουργός της τουρκικής κυβέρνησης ήταν ενάντια στο πέρασμα τόσο πολλών Γάλλων, μέσω τουρκικών εδαφών, στην Περσία. Επομένως, έγραψε στις Βερσαλλίες «Η
27 τουρκική κυβέρνηση αντιτίθεται στη συνέχιση της γαλλικής διπλωματικής αποστολής στο δρόμο της προς την Περσία». Ο Βασιλιάς Λουδοβίκος ΙΔ΄ήταν ανένδοτος ότι η αποστολή έπρεπε να συνεχίσει στον προορισμό της, όμως επειδή ο Ντε Φεριόλ, ο Πρέσβης του στην Τουρκία, έκανε ό,τι καλύτερο μπορούσε για να σαμποτάρει την αποστολή, αγνόησε την επιθυμία του Βασιλιά. Ηττημένος, ο Φαμπρ δεν είχε άλλη επιλογή πέρα από το να επιστρέψει με το καραβάνι του στην Αλεξανδρέττα συνοδευόμενος από το πλήρωμα και τους ακολούθους του. Εκεί νοίκιασε ένα πλοίο για να τον πάει στην Κύπρο, παίρνοντας μαζί του τη Μαρί Πετίτ, τον ανιψιό του, Ζακ Φαμπρ, τον γραμματέα του, Πιερ Ντουμπί, τους υπηρέτες του, τους ακόλουθους και τα δώρα του Βασιλιά Λουδοβίκου ΙΔ΄για τον Πέρση Σάχη.
28 Από την Κύπρο, πήγαν στη Ρόδο, στα ανατολικά του αρχιπελάγους του Αιγαίου, κι έπειτα στη Σάμο, βόρεια της Ρόδου. Εκεί, έδωσε εντολή στον ανιψιό του, στον γραμματέα του, σε όλους του υπηρέτες και στους ακολούθους να μείνουν στο νησί, με τα δώρα του Γάλλου Βασιλιά και να περιμένουν νέα του, ενώ εκείνος κατευθύνθηκε προς την Κωνσταντινούπολη, μαζί με τη Μαρί Πετίτ και δύο υπηρέτες. Στην Κωνσταντινούπολη ο Φαμπρ έμεινε στην οικία του Πέρση Πρέσβη, ο οποίος ετοιμαζόταν να αναχωρήσει για το Ισφαχάν. Έμεινε εκει τριάντα πέντε ημέρες μεταμφιεσμένος με γεωργιανή ενδυμασία για να κρύβεται από αυτούς στους οποίους χρωστούσε χρήματα στην Κωνσταντινούπολη. Την Μαρί Πετίτ, όμως την πήγαν στο σπίτι ενός Αρμένιου φίλου του Φαμπρ, ο οποίος ονομαζόταν Βαρόνος Σούφερ, όπου κι
29 έμεινε. Όταν χρειαζόταν να βγει έξω για οποιονδήποτε λόγο μεταμφιεζόταν, και αυτή, με γεωργιανή ενδυμασία. Αρχικά, ο Τούρκος Πρωθυπουργός ήταν απρόθυμος να χορηγήσει άδεια στη γαλλική διπλωματική αποστολή να ταξιδέψει μέσα από τα τουρκικά εδάφη και ανησυχούσε για τα κέρδη που θα είχε η Περσία ως αποτέλεσμα των νέων της εμπορικών σχέσεων με τη Γαλλία. Πίσω από όλα αυτά κρυβόταν ο ίδιος ο Ντε Φεριόλ. Τελικά, χάρη στην επιμονή της κυρίας Αν Καταρό, της συζύγου του Φαμπρ, η τουρκική αυλή ενέκρινε το ταξίδι του Φαμπρ, της Μαρί Πετίτ και ολόκληρης της αποστολής στη Σάμο, μέσω της Τουρκίας. Από την Κωνσταντινούπολη ο Φαμπρ έγραψε στον Γραμματέα του, τον Ντουμπί (ο οποίος βρισκόταν στη Σάμο), ότι θα ταξίδευε,
30 μεταμφιεσμένος, στην Περσία μαζί με τον Πέρση Πρέσβη. Αυτό το μήνυμα και η άδεια που δόθηκε στη γαλλική διπλωματική αποστολή να ταξιδέψει μέσω των τουρκικών εδαφών παραδόθηκαν από τον Αρμένιο φίλο του Φαμπρ, τον Σούφερ, ο οποίος έπλευσε προς τη Σάμο. Ο Φαμπρ έδωσε επίσης εντολή στην αποστολή να ταξιδέψει στη Σμύρνη μέσω θαλάσσης και από εκεί να κατευθυνθεί προς τα περσικά σύνορα. Ο Φαμπρ μαζί με τη Μαρί Πετίτ ταξίδεψαν προς την Περσία με τη συνοδεία του Πέρση Πρέσβη στην Τουρκία, αφήνοντας πίσω τον Ντε Φεριόλ και τις απειλές του ότι θα έστελνε τον Φαμπρ πίσω στη Γαλλία· ο Φαμπρ βρισκόταν ήδη πολύ μακρία από αυτές και την επιρροή τους. Τον Ιανουάριο του 1706, έπειτα από εβδομήντα μέρες ταξιδιού, ο Φαμπρ και η Μαρί Πετίτ έφτασαν στο Γερεβάν, μία αρμενική
31 πόλη κατειλημμένη από τους Πέρσες. Κατά την πορεία από την Κωνσταντινούπολη στο Γερεβάν, ο Πρέσβης Φαμπρ δανείστηκε από τη Μαρί Πετίτ άλλες 4.200 λίβρες για να καλύψει τα ταξιδιωτικά του έξοδα. Κατ΄αυτόν τον τρόπο, το χρέος του Φαμπρ στη Μαρί Πετίτ αυξήθηκε στο ποσό των 12.200 λιβρών, για το οποίο της υπέγραψε ένα ακόμα χρεωστικό ομόλογο. Άμα τη αφίξει του Φαμπρ και της συνοδείας του συμπεριλαμβανομένων του βοηθού του, του αρχιοικονόμου του και της Μαρί Πετίτ (ως κυρία Ντου Χαμέλ) στο Γερεβάν, τον υποδέχτηκε ο Πέρσης κυβερνήτης της πόλης, ο Μοχάμεντ Χαν, επίσης γνωστός ως ο Χαν του Γερεβάν(3). Ο κυβερνήτης έστειλε αμέσως μήνυμα στην περσική κυβέρνηση σχετικά με την άφιξη του Γάλλου Πρέσβη, ζητώντας επιπρόσθετες οδηγίες σχετικά 3. Ο Χαν είναι μία λέξη που προέρχεται από τα Περσικά και σημαίνει Αρχηγός ή Εμίρης.
32 με το ζήτημα αυτό. Τους παρείχε, όμως, τη διαμονή σε ένα σπίτι που του ανήκε στο Γερεβάν. Ο Αρμένιος κύριος Σούφερ έφτασε στο νησί της Σάμου για να μεταφέρει την αποστολή στη Σμύρνη. Όμως οι αρχές της νήσου Σάμου αρνήθηκαν να φύγουν τα πολύτιμα δώρα χωρίς την άδεια των αρχών της πρωτεύουσας, της Αθήνας, καθώς η Σάμος ήταν ελληνικό έδαφος. Επομένως, η γαλλική διπλωματική αποστολή ταξίδεψε με τον Σούφερ στην Αθήνα συνοδευόμενη από αξιωματικούς της Σάμου. Η αποστολή έφτασε στο λιμάνι της Ραφήνας, 28 χιλιόμετρα ανατολικά των Αθηνών. Αλλά, εκεί, οι προσπάθειες του Σούφερ ήταν ανεπιτυχείς. Επομένως, έστειλε γράμμα στον γιο του Πρέσβη Φαμπρ στην Κωνσταντινούπολη, στον Ζοζέφ Φαμπρ,
33 ζητώντας του βοήθεια με τη λήξη της καταστολής της αποστολής. Επειδή η μητέρα του Ζοζέφ, η κυρία Αν Καταρό, είχε καλές διπλωματικές διασυνδέσεις με πολλούς πρεσβευτές, κατάφερε να παράσχει στον γιο της επιστολές από την ελληνική κυβέρνηση που θα άφηναν τη γαλλική διπλωματική αποστολή να συνεχίσει τα ταξίδια της. Ο Ζοζέφ Φαμπρ ταξίδεψε στη Ραφήνα για να δώσει τέλος σε αυτή την αμήχανη κατάσταση. Το πλοίο έπλευσε από τη Ραφήνα στη Σμύρνη με τη γαλλική διπλωματική αποστολή επί του σκάφους συνοδευόμενη από τον Ζοζέφ Φαμπρ, τον ξάδερφό του (του Ζοζέφ), Ζακ Φαμπρ, τον Σούφερ, τους ακόλουθους του Γάλλου Πρέσβη και τα δώρα του βασιλιά της Γαλλίας. Στη Σμύρνη, πήραν τη χερσαία οδό προς το Γερεβάν, στα περσικά σύνορα.
34 Μέσα στην αλαζονεία του, ο Φαμπρ ζήτησε από τον Χαν του Γερεβάν να του δίνει ημερήσια αποζημίωση της τάξης των 600 λιβρών, ποσό δέκα φορές μεγαλύτερο από αυτό που θα πληρωνόταν κάποιος άλλος σε ανάλογη θέση. Ο Φαμπρ ζήτησε επίσης 100 λίβρες την ημέρα για τη Μαρί Πετίτ, λαμβάνοντας υπόψιν ότι ήταν η απεσταλμένη των Γαλλίδων Πριγκιπισσών. Ο Χαν του Γερεβάν έλαβε εντολές από την περσική αυλή να επιτρέψει στη γαλλική διπλωματική αποστολή να συνεχίσει την πορεία της στο Ισφαχάν. Ο Πρέσβης Φαμπρ απάντησε ότι θα περίμενε πρώτα την άφιξη των δώρων που είχαν σταλεί από το Βασιλιά Λουδοβίκο ΙΔ΄στον Βασιλιά της Περσίας, Σάχη Σολτάν Χοσεΐν. Όμως, ενώ βρισκόταν εκεί, ο Φαμπρ ανέβασε πυρετό κι έμεινε κλινήρης. Παρά την κατάσταση της υγείας του Φαμπρ, ο
35 Χαν του Γερεβάν και η Μαρί Πετίτ τον πήραν σε μία κυνηγετική εξόρμηση έξω από το Γερεβάν. Μέχρι να γυρίσει ο Φαμπρ στην κατοικία του, έιχε αρρωστήσει βαριά και πέθανε την 16η Αυγούστου 1706.
37 3 Μαρί Πετίτ, το Πρόσωπο των Ημερών Με τον Πρεσβη Φαμπρ νεκρό, η Μαρί Πετίτ ζήτησε από τον Δικαστή του Γερεβάν να κάνει απογραφή όλων των υπαρχόντων του αείμνηστου κυρίου Φαμπρ, των δικών της, αυτών της γαλλικής διπλωματικής αποστολής, επίσης, όπως και αυτών των υπηρετών του Φαμπρ. Η απογραφή διεξήχθη και η λίστα με τα υπάρχοντα εστάλη στη Μαρί Πετίτ. Όλα τα υπάρχοντα του Φαμπρ παραδόθηκαν στην αυλή του Χαν του Γερεβάν. Η γαλλική διπλωματική αποστολή, ερχόμενη από τη Σμύρνη, έφτασε στο Γερεβάν, με τα δώρα του Βασιλιά της Γαλλίας, συνοδευόμενη
38 από τον Ζοζέφ Φαμπρ, γιο του αείμνηστου Πρέσβη Φαμπρ, τον ανιψιό του Φαμπρ, Ζακ, τον Αρμένιο Σούφερ και τους ακόλουθους. Ο Χαν του Γερεβάν έδωσε εντολή στον ταμία της αυλής να παραδώσει όλα τα υπάρχοντα του Φαμπρ στον γιο του, Ζοζέφ. Καθώς οι Γάλλοι συγκεντρώθηκαν για να θρηνήσουν τον θάνατο του Φαμπρ, ο αρχιοικονόμος του, Ντου Χαμέλ, ήταν ιδιαιτέρως ταραγμένος, καθώς φημολογούνταν ότι η υποτιθέμενη σύζυγός του, η Μαρί Πετίτ, είχε συνωμοτήσει με τον Χαν του Γερεβάν για να δηλητηριάσουν τον αείμνηστο Φαμπρ. Παρασυρμένος από τα συναισθήματά του, ο Ντου Χαμέλ της φώναξε λέγοντας «Είσαι μία πόρνη». Σοκαρισμένη από τα λόγια του, απαίτησε από τον Χαν του Γερεβάν να τιμωρήσει τον Ντου Χαμέλ για τις προσβολές του. Ο Ντου Χαμέλ συνελήφθη και τέθηκε υπό κράτηση.
39 Ο Χαν του Γερεβάν, τότε, έγραψε στον βασιλιά της Περσίας για να τον ενημερώσει για τον θάνατο του Φαμπρ. Έδωσε επίσης εντολή στη Μαρί Πετίτ και σε όλο το γαλλικό προσωπικό να πάνε στο Κανακέρ, μια μικρή πόλη περίπου 11 χιλιόμετρα βόρεια του Γερεβάν, όπου θα έμεναν σε ένα σπίτι που ονομαζόταν «Η Γαλλική Κατοικία» και ανήκε στο Γαλλικό Προξενείο στο Γερεβάν. Τα μέλη της διπλωματικής αποστολής ενήργησαν σύμφωνα με τις οδηγίες. Μια μέρα, ενώ κάθονταν γύρω από ένα τραπέζι, μία γυναίκα τους έφερε ένα καλάθι με φρούτα. Ο Ζουστινιάνι, ο υπηρέτης, παρουσίασε το καλάθι στον Ζοζέφ Φαμπρ, ο οποίος πήρε μερικά φρούτα. Έπειτα, ο Ζουστινιάνι πήρε το καλάθι και το τοποθέτησε στην άκρη, μακριά απ΄όλους. Η Μαρί Πετίτ είχε αντίρρηση με αυτό που έκανε ο υπηρέτης και του ζήτησε να φέρει πίσω το καλάθι με τα φρούτα, όμως
40 ο Ζουστινιάνι της αρνήθηκε με αγενή τρόπο. Η Μαρί Πετίτ πήρε ένα ρόδι και καθώς του το πέταξε τον χτύπησε στο κεφάλι, με αποτέλεσμα ο Ζουστινιάνι να ξεκινήσει να εκτοξεύει κάθε είδους προσβολή εναντίον της. Έβγαλε ένα στιλέτο για να τη μαχαιρώσει, όμως τον σταμάτησαν όσοι ήταν εκεί. Έπειτα πήγε στο δωμάτιό του και πήρε ένα όπλο για να την πυροβολήσει, όμως, για ακόμη μία φορά, τον εμπόδισαν να το κάνει. Όλες αυτές οι ξαφνικές εξελίξεις δημιούργησαν τεράστιο χάος στη Γαλλική Κατοικία. Σύντομα τα νέα διαδόθηκαν σε όλο το Κανακέρ κι έφτασαν στα αφτιά του Χαν του Γερεβάν, ο οποίος διέταξε τον γιο του και κάποιους άλλους να πάνε και να ερευνήσουν τι ακριβώς συνέβη και να αποκαλύψουν τις συνθήκες κάτω από τις οποίες το συμβάν έλαβε χώρα. Η αλήθεια σύντομα αποκαλύφθηκε και ο γιος του Χαν του Γερεβάν μαζί με τη
41 συνοδεία του ανέφεραν τα γεγονότα στον Χαν, οποίος, στη συνέχεια, διέταξε να φέρουν τη Μαρί Πετίτ στο Γερεβάν. Όταν έφτασε, ο Χαν ήθελε να μάθει την αλήθεια για το περιστατικό που την αφορούσε. Την κάλεσε να καταθέσει ενώπιον όλων των παρόντων. Εκείνη έδωσε μία αληθινή περιγραφή του τι συνέβη μεταξύ αυτής και του υπηρέτη, του Ζουστινιάνι, μετά την οποία ο Χαν έστειλε να βρουν τον Ζουστινιάνι για να ακούσει τη δική του πλευρά της ιστορίας. Ωστόσο, ο Ζουστινιάνι δεν μπόρεσε να δώσει κανέναν καλό λόγο που να δικαιολογούσε την κακή του συμπεριφορά και τη θρασύδειλη αναίδεια που επέδειξε εναντίον της Μαρί Πετίτ. Ως αποτέλεσμα, διατάχθηκε να τον οδηγήσουν στη φυλακή του Γερεβάν. Οι Γάλλοι, που βρίσκονταν στο Κανακέρ, ωστόσο, αποφάσισαν να κάνουν επιδρομή
42 στη φυλακή και να ελευθερώσουν τον Ζουστινιάνι. Στις 9:00 μ.μ. οι Γάλλοι έφτασαν στη φυλακή με επικεφαλής τον Ζακ Φαμπρ και τον Αρμένιο Σούφερ, ο οποίος είχε ηγηθεί της αποστολής από τη Σάμο στο Γερεβάν. Οι Γάλλοι χρησιμοποίησαν κάθε βίαιο μέσο για να βγάλουν τον Ζουστινιάνι από τη φυλακή και κατάφεραν να τον πάρουν πίσω στη Γαλλική Κατοικία στο Κανακέρ. Οι πράξεις των Γάλλων εξόργισαν τον Χαν του Γερεβάν, ο οποίος απαίτησε τρεις φορές να επιστρέψουν οι Γάλλοι τον κρατούμενο στη φυλακή, όμως το αίτημά του απορρίφθηκε επανειλημμένως. Χάνοντας την υπομονή του με την αυθάδειά τους, ο Χαν έστειλε εναντίον τους ένα σώμα εκατό ενόπλων ανδρών και διέταξε τον αρχηγό τους να πάρει πίσω τον Ζουστινιάνι.
43 Οι Γάλλοι αντιστάθηκαν και συγκεντρώθηκαν πλήρως οπλισμένοι σε ένα μπαλκόνι απ΄όπου πυροβολούσαν με τα όπλα τους ασταμάτητα κατά βούληση εναντίον των περσικών δυνάμεων, σκοτώνοντας δύο και τραυματίζοντας άλλους δύο. Οι Πέρσες είχαν εξοργιστεί τόσο πολύ, εξαιτίας των θυμάτων τους, που εισέβαλαν στη Γαλλική Κατοικία και τη λεηλάτησαν, με παντελή αδιαφορία για όλους και όλα, συμπεριλαμβανομένης της Μαρί Πετίτ, η οποία έχασε προσωπικά αντικείμενα σε αυτή την επιδρομή, συνολικής αξίας οκτακοσίων λιβρών. Οι Πέρσες, στη συνέχεια, συνέλαβαν τον Ζουστινιάνι και πολλούς άλλους, συμπεριλαμβανομένου του Ζακ Φαμπρ. Τους έσυραν όλους στη φυλακή του Γερεβάν. Η Μαρί Πετίτ έτρεξε στον Χαν του Γερεβάν
44 κι εξασφάλισε χάρη για τον Ζακ Φαμπρ, ο οποίος αποφυλακίστηκε την επόμενη μέρα. Η αυλή του Χαν του Γερεβάν ετοίμασε μία αναφορά σχετικά με τη δολοφονία των δύο Περσών στρατιωτών. Έπειτα, έγινε απογραφή των δώρων και των ρούχων που είχαν φέρει οι Γάλλοι από τη Σάμο. Ζητήθηκε από τη Μαρί Πετίτ να υπολογίσει την αξία τους και ο Χαν ενημερώθηκε σχετικά. Ο Χαν επίσης έμαθε ότι ο Ιησουίτης Πατήρ, ντε Μοσνιέρ, που είχε φτάσει από τη Σάμο με την αποστολή, είχε κάποια σχέση με την ένοπλη επίθεση. Επομένως, ο Χαν διέταξε να συλληφθεί και να φυλακιστεί. Δύο μέρες μετά την αποφυλάκιση του Ζακ Φαμπρ, η Μαρί Πετίτ ζήτησε συνάντηση με τον Χαν του Γερεβάν ελπίζοντας ότι θα μπορέσει να εξασφαλίσει την απελευθέρωση των Γάλλων κρατουμένων. Επίσης, πλήρωσε μυστικά 4.000 γαλλικές λίβρες σε δωροδοκίες
45 προς όσους μπορούσαν να επηρεάσουν τον Χαν προς όφελός της. Όταν συνάντησε τον Χαν, του μίλησε με αυτοπεποίθηση και ο Χαν άκουσε όλα όσα είπε. Τελικώς, έπειτα από πολλές ταπεινές παρακλήσεις, ο Χαν συμφώνησε να αποφυλακίσει όλους τους Γάλλους εκτός από τον Πατέρα Ντε Μοσνιέρ, ο οποίος είχε καταδικαστεί σε αποκεφαλισμό. Αυτό ήταν μεγάλη έκπληξη για τη Μαρί Πετίτ, η οποία παρακάλεσε τον Χαν, με όλη την ταπεινοφροσύνη που μπορούσε να επιδείξει, να του δώσει χάρη, όμως οι ικεσίες της αγνοήθηκαν. Έπεσε στα γόνατά της και στα πόδια του Χαν του Γερεβάν, παρακαλώντας με ακόμα πιο ένθερμο τρόπο, αλλά τα λόγια της έπεσαν στο κενό. Έτρεξε να φέρει τον Ζοζέφ Φαμπρ και τον ξάδερφό του, Ζακ
46 Φαμπρ, και όλοι μαζί παρακάλεσαν τον Χαν, όμως όλοι απορρίφθηκαν για τρίτη φορά. Δεν υπήρχε σχεδόν καμία ελπίδα να σώσουν τον Ντε Μοσνιέρ και ήταν εκείνη τη στιγμή που η Μαρί Πετίτ σηκώθηκε ξαφνικά και είπε στον Χαν: «Θα συνοδεύσω τον Πατέρα Ντε Μοσνιέρ στην αγχόνη για να πεθάνω στο πλευρό του». Τόσο πολύ συγκινήθηκε ο Χαν του Γερεβάν από αυτή την τελευταία της πράξη που δέχτηκε το αίτημά της για χάρη, ακυρώνοντας την εκτέλεση του Ντε Μοσνιέρ, τον οποίον έφεραν μπροστά του, και του είπε: «Το ότι η εκτέλεσή σου ακυρώθηκε οφείλεται στη σημαντικότητα που αποδίδουμε στη Μαρί Πετίτ. Οφείλεις να κατανοήσεις ότι αυτή είναι ο λόγος για την απελευθέρωσή σου και πρέπει να της είσαι παντοτινά ευγνώμων και υπόχρεος».
47 Ωστόσο, ασχέτως με το πόσο σκληρά προσπάθησε η Μαρί Πετίτ να εξασφαλίσει χάρη για τους δύο Αρμένιους, τον Σούφερ και τον Κοκούρντουλον, οι οποίοι εμπλέκονταν στο συμβάν σύμφωνα με τη μαρτυρία των Γάλλων στην επίσημη αναφορά του Δικαστή του Γερεβάν, οι προσπάθειές της απέτυχαν. Οι δύο Αρμένιοι καταδικάστηκαν σε θάνατο ως εκδίκηση για τον φόνο των δύο Περσών στρατιωτών κατά την επίθεση εναντίον της Γαλλικής Κατοικίας. Η εκτέλεσή τους πραγματοποιήθηκε μπροστά στη Γαλλική Κατοικία και τα πτώματά τους έμειναν κρεμασμένα σε στύλους για δύο ημέρες. Όσο για τον Ζουστινιάνι, στάλθηκε πίσω στη φυλακή μόνο και μόνο για να αναφερθεί νεκρός λίγες μέρες αργότερα. Όντας το πρόσωπο των ημερών, που πάλεψε για την απελευθέρωση των Γάλλων, η Μαρί Πετίτ ζήτησε να τεκμηριωθούν
48 επίσημα τα χρέη που της οφείλονταν από τον κύριο Φαμπρ. Το δικαστήριο του Γερεβάν, αφού άκουσε τους μάρτυρες, επικύρωσε όλα όσα είπε η Μαρί Πετίτ και αποφάσισε να της δοθεί προτεραιότητα έναντι όλων των άλλων πιστωτών όσων αφορά την περιουσία του κυρίου Φαμπρ.
sheikhdrsultan.aeRkJQdWJsaXNoZXIy OTg0NzAy